Til baka

Aðrir sálmar

Inngilding alþjóðlegs fjármagns

Fyrir 15 árum var sagt að Írland hafi bjargað bankakerfi sínu en Ísland ekki. Fyrir dyrum stendur nú enn að selja restina af öðrum bankanum sem er í eigu íslenska ríkisins þó það muni nú ekki bjarga fyrir horn halla ríkissjóðs, hvoru megin áramóta sem það verður. Sá írski stendur sterkar.

Vonir standa nú til að hægt verði að fara að lækka vexti hérlendis þar sem verðbólgan seig niður í 6% í síðustu mælingu. Til samanburðar er hún nú 1,1% hjá nágrönnum okkar á Írlandi, en verðbólgan þar var rúmlega 9% fyrir tveimur árum, eins og hér.

Lánshæfismat ríkissjóðs Íslands fer ekki batnandi, en er stöðugt, enda er hallinn stöðugur. Furðuleg orðræða heyrist nú um að eðlilegt geti verið að hallinn aukist á kosningavetrinum framundan. Það er í andstöðu við markmið laganna um opinber fjármál sem tóku gildi árið 2016 og eiga að tryggja fimm ára fyrirsjáanleika til að fyrirbyggja eyðslusöm kosningafjárlög.

Eitt sinn fyrir ekki svo löngu var grínast með þá spurningu á alþjóðlegum fjármálamörkuðum hver munurinn væri á Íslandi og Írlandi – umfram einn bókstaf í heitinu. Þá var nýafstaðin mjög stór fjármálakrísa og raunveruleg efnahagskreppa stóð yfir.

Nú stendur Írland frammi fyrir allt öðrum vanda en Ísland, þar sem ríkissjóðurinn hefur alltof miklar tekjur og rekstrarafgang sem nemur rúmum 1.300 milljörðum króna á þessu ári. Afgangurinn hefur verið viðvarandi í þrjú ár, og samtals gefið Írum um 4.000 milljarða króna í tekjur umfram útgjöld.

Þetta lúxusvandamál er helst tilkomið vegna mikilla tekna af alþjóðlegum stórfyrirtækjum. Inngilding þeirra kom til meðal annars þegar Evrópusambandið dæmdi Írland til að taka á móti sektum og skatttekjum til þess að ekki væri misræmi og óeðlileg samkeppni innan sameiginlega markaðarins. Auk þess hefur hækkun á alþjóðlegu viðmiði OECD um lágmarksskatt á alþjóðleg stórfyrirtæki upp á 15% þvingað Íra til að hækka sinn úr 12,5% á hin aðfluttu fyrirtæki.

Stjórnendur ríkissjóðsins írska sitja því nú uppi með það verkefni að koma öllum þessum aðfluttu peningunum í gagnlega virkni sem að nýtast má við aukna framleiðni landsins og velsæld íbúanna.

Næsta grein