Óbeina tilvitnunin – um að þjóðir eigi sér ekki vini, heldur aðeins hagsmuni – er oft eignuð Charles de Gaulle, fyrrverandi forseta Frakklands. Sögnin endurspeglar raunsæissjónarmið í alþjóðasamskiptum sem leggur áherslu á að lönd starfi út frá mótaðri stefnu og þjóðarhagsmunum miklu frekar heldur en einhverjum varanlegum samböndum eða vináttu. Svipuð hugsun var sett fram af Palmerston lávarði og fyrrverandi forsætisráðherra Bretlands á 19. öld, sem mun hafa sagt: „Við eigum enga eilífa bandamenn og enga varanlega óvini. Hagsmunir okkar eru eilífir og varanlegir, og það er skylda okkar að verja þá.“ Nútímasögu þjóðarhagsmuna má lesa um í viðtali við Stephen Kotkin í New Yorker eða hlusta á.

Niðurbrot Atlantshafsbandalagsins sem afhjúpast hefur síðustu sjö vikur birtir þetta skýrt. Fjallað var um það í þremur greinum mínum í Heimildinni í síðustu viku og síðasta mánuði. Það ætti þó ekki að koma á óvart miðað við brestina í stoðum bandalagsins árið 2018 sem fyrsta greinin kom inná.

Tollar eru annað baráttutæki Trumps og Gylfi Magnússon fjallar ítarlega um þá hér í vikuritinu en Þorvaldur Gylfason kom einnig inn á tollana í niðurlagi greinar sinnar nýlega. Þá er forsíðugrein vikunnar eftir Rósu Magnúsdóttur mjög upplýsandi – um þær greiningarvillur og breytingar sem orðnar eru á (ó)vinum, ásamt forsíðugrein Erlings Erlingssonar í síðustu viku um varnarmálavendipunkt.

Þróist mál til verri vegar, má telja mögulegt að svört sviðsmynd verði eitthvað í líkingu við eftirfarandi. Bandaríkin gætu myndað fóstbræðralag með Rússum og Danmörk þá gefið eftir Grænland en í framhaldinu yrði óskynsamlegt fyrir Evrópulönd að eyða sínu púðri, eða réttara sagt herþotueldsneyti, til að verja botnlangann á klettinum lengst í vestri sem við hér búum á. Líklega gæti varnarlínan legið við Svalbarða. Enda þarf áherslan í varnarviðbragðinu að beinast að austurlandamærum álfunnar. Þá er sjálfgefið að leyfa Íslandi sem telur hagsmuni sína best tryggða með því að vera ekki aðili að Evrópusambandinu – að standa alveg utan við það.