Húsnæðisskortur er teygjanlegt hugtak sem erfitt er að mæla. Smekkur fólks sveiflast með verðbreytingum, þar sem kaupendur bregðast við verðhækkunum með því að minnka við sig og búa þrengra þegar húsnæði verður dýrara en kaupa sér stærra heimili þegar húsnæði lækkar í verði.
Með upplýsingum frá sveitarfélögum, viðhorfskönnunum og greiningu á lýðfræðiþróun getum við hins vegar greint hversu margar íbúðir við ættum að jafnaði að byggja og hvers konar íbúðir það ættu að vera. Með reglulegum greiningum á íbúðum í byggingu getum við einnig skoðað hvort þær séu í samræmi við þörf. Nýjustu talningar benda til þess að við séum að byggja allt of fáar íbúðir, en að uppbygging þeirra sé í samræmi við aukna eftirspurn fólks eftir minni íbúðum.
Húsnæðisáætlanir spá fyrir um íbúðaþörf
Öll sveitarfélög á Íslandi útbúa húsnæðisáætlanir þar sem þau leggja sjálfstætt mat á húsnæðisþörf til næstu ára. Sveitarfélögin uppfæra húsnæðisáætlanirnar sínar á hverju ári, en þegar þetta er skrifað hafa 59 af 64 sveitarfélögum landsins útbúið uppfærða húsnæðisáætlun fyrir þetta ár. Hægt er að skoða íbúðaþörf í hverju sveitarfélagi samkvæmt húsnæðisáætlunum í mælaborði húsnæðisáætlana á vefsíðu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunnar (HMS).
Samkvæmt húsnæðisáætlununum þarf að byggja 3 til 6 þúsund íbúðir hérlendis á hverju ári til að halda í við húsnæðisþörf. Miðspá húsnæðisáætlana gerir ráð fyrir 4 til 5 þúsund íbúðum á ári, líkt og fyrsta myndin sýnir. Ef við einbeitum okkur að sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu þyrfti að byggja þar yfir 2.000 íbúðir á þessu ári, en þar af eru um 1.000 í Reykjavík, um …