USD 125,7 -0,3%
EUR 147,2 -0,4%
GBP 168,0 -0,6%
DKK 19,7 -0,4%
SEK 13,5 -0,4%
NOK 12,4 -0,1%
CHF 158,0 -0,4%
CAD 91,1 -0,4%
JPY 0,8 -1,3%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
USD 125,7 -0,3%
EUR 147,2 -0,4%
GBP 168,0 -0,6%
DKK 19,7 -0,4%
SEK 13,5 -0,4%
NOK 12,4 -0,1%
CHF 158,0 -0,4%
CAD 91,1 -0,4%
JPY 0,8 -1,3%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
Til baka

Kína og um­heim­ur­inn

Minni stuðningur hins opinbera við kínverska hagkerfið lætur hlutabréfamarkaði lækka. Árangur við efnahagsstjórn landsins hefur áhrif á hagsæld í heiminum. Vísbending vikunnar fjallar öll um Kína.

bækur

Kína er næst stærsta efnahagsveldi heims. Stjórnarfarsleg efnahagsstjórn Kínverja er stundum kölluð kommúnísk, en á faglega mælikvarða út frá hagtölum verður ekki betur séð en að þar stýri kapítalískir kraftar miklu – en ekki öllu. Vissulega fá þeir kraftar að toga hagvöxtinn áfram, innan ramma sem að stjórn kommúnistaflokksins markar, og með öflugum stuðningi yfirvalda.

Sögulega verður ekki annað viðurkennt en að uppgangur undanfarinna þriggja áratuga sýni dæmi um sérstaklega mikinn tilflutning fólks úr fátækt sveitanna til borgarsamfélaga í vestrænum anda. Farið er fræðilega yfir stöðugar spár um hrun í Kína í fyrri grein blaðsins og í þeirri seinni er farið faglega yfir hagvaxtarsöguna og áskoranir í nútímanum. Höfundi hennar, Svein Harald Øygard, var óvænt boðið að gerast bráðabirgða-seðlabankastjóri á Íslandi árið 2009. Það er eftirtektarvert að saga Norðmannsins sem stóð Í víglínu íslenskra fjármála sé nú fimmtán árum síðar valin viðskiptabók ársins 2023 í Kína.

Screenshot 2024-10-17 110708

Önnur bók sem hlotið hefur lofsverða umfjöllun byggir á samanburðarrannsókn sem Isabella M. Weber gerði á þróun Kína og Rússlands eftir að kaldastríðinu lauk og við fall járntjaldsins. Línuritið hér til hliðar er fengið úr þeirri bók og sýnir vel vöxt Kína í hlutfalli landsframleiðslu heimsins og hvernig skyndileg einkavæðingar meðferð nýfrjálshyggjunnar leiddi ekki til uppgangs Rússlands.

Nú standa afdrifaríkar kosningar fyrir dyrum í næsta mánuði í Bandaríkjunum sem enn er stærsta efnahagsveldis heims. Tollar á viðskipti með vörur frá Kína fara vaxandi, þar sem og í Evrópu – því hefur sjaldan verið mikilvægara að skoða og skilja sögu Kína í efnahagslegu tilliti. Sjálfbær hagvöxtur, mældur réttilega og á mann, drifinn áfram af aukinni framleiðni er lykill að hagsæld – þar eins og annarsstaðar.

Næsta grein

Mest lesið
1
Samfélag

Tekjumissir við barneignir

2
Alþjóðamál

Evrópa þarf að standa saman

3
Heimspeki

Tækniframfaratrú og veiklyndi mannsins

4
Leiðari

Allsherjar bylting þekkingar eða andlegt hrun vitsmuna

5
Tækni

Gervigreind mun umbreyta heiminum

6
Máltækni

Gervigreindarbyltingin: Úr fleipum í framþróun

eldgos-bilamynd.original
Jarðvísindi 42. tbl.

Ljós­leið­ara­bylt­ing­in í nátt­úru­vár­vökt­un

Jarðskjálftamælingar hafa gjörbyltst á skömmum tíma með nýrri tækni, sem gerir nú mögulegt að nema hreyfingar jarðar af ótrúlegri nákvæmni í rauntíma og auka þannig öryggi í mati á fyrirboðum eldgosa.
Strandir 01
Heimspeki 42. tbl.

Tækni­fram­fara­trú og veik­lyndi manns­ins

Vaxandi áhrif gervigreindar draga fram gamlar hugmyndir um tækni, mennsku og sjálfræði sem vekja upp endurnýjaða heimspekilega og siðferðilega ígrundun.
_GSF1009
Atvinna 42. tbl.

Gervi­greind­ar­bylt­ing­in: Kost­uð af sér­fræð­ing­um en hag­nýtt af fyr­ir­tækj­um

Í nýrri könnun Visku kemur fram að sérfræðingar keyra gervigreindarbyltinguna áfram, fjármagna notkunina sjálfir og kalla eftir markvissri innleiðingu á vinnustöðum.
Halldór Jörgen
Gervigreind 42. tbl.

Gervi­greind­in mun aldrei koma í stað mann­legra tengsla

Ásgeir Brynjar Torfason ritstjóri ræðir við Halldór Jörgen Faurholt Olesen um gervigreind.

42225-Matrix-Red-Blue-Pill
Samfélag 42. tbl.

Sefj­un­ar­hag­kerf­ið og at­beini hönn­uða

Umbreytingarafl tækninnar birtist í mismunandi umgjörðum hagkerfisins, svo sem streymisveitu-, eftirlits-, hamfara- og anarkó-kapítalisma.
Sonar-festival
Listir 42. tbl.

Sköp­un skepnu sem skap­ar

Skapandi gervigreind umbreytir listsköpun svo að lögfræðin, siðfræðin, hugvísindin og listirnar hafa ærin verkefni fyrir höndum sem dregin eru upp með þremur ólíkum sviðsmyndum.
Skóli, menntun
Menntun 42. tbl.

Ný­sköp­un í þágu mennt­un­ar á tím­um örr­ar tækni­þró­un­ar

Ör tækniþróun kallar á endurnýjað menntakerfi þar sem menntatækni, rannsóknir og skýr stefna mætast til að tryggja gæði, aðgengi og ábyrga nýsköpun.
Umferð, Reykjavík
Tækni 42. tbl.

Gervi­greind mun um­breyta heim­in­um

Gervigreind þróast með fordæmalausum hraða og umbreytir þekkingarvinnu, vélmennum og innviðum. Samfélagslegar afleiðingar fela í sér kerfisleg úrlausnarefni og siðferðileg álitaefni.