USD 125,7 -0,3%
EUR 147,2 -0,4%
GBP 168,0 -0,6%
DKK 19,7 -0,4%
SEK 13,5 -0,4%
NOK 12,4 -0,1%
CHF 158,0 -0,4%
CAD 91,1 -0,4%
JPY 0,8 -1,3%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
USD 125,7 -0,3%
EUR 147,2 -0,4%
GBP 168,0 -0,6%
DKK 19,7 -0,4%
SEK 13,5 -0,4%
NOK 12,4 -0,1%
CHF 158,0 -0,4%
CAD 91,1 -0,4%
JPY 0,8 -1,3%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
Til baka

Raun vaxta og gervi fjár­laga

Misráðnar aðgerðir við efnahagsstjórn geta orðið dýrkeyptar eins og sagan af kjánalega áhættuálaginu af Liz Truss sýndi fyrir tveimur árum

Kosningarnar í næstu viku í Bandaríkjunum verða líklega einhverjar þær afdrifaríkustu fyrir heimshagkerfið í langan tíma. Þar stóðu yfir í síðustu viku haustfundirnir í Washington hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og -bankanum þar sem efnahagsútlitið fyrir heiminn var endurmetið.

Í tengslum við framlagningu fjárlagafrumvarps í upphafi haustþingsins hérlendis í síðasta mánuði var fjármálaráðherra tíðrætt um mjúka lendingu hagkerfisins og kynnti slagorð fyrir mikilvægasta lagafrumvarps þingsins um að þetta væri allt að koma. Það að tala um lendingu þegar stýrivextir voru yfir 9% krefst auðugs ímyndunarafls. Þó vextir hafi nú lækkað örlítið þá eru þeir ekki komnir undir 9% og í raun hækkandi.

Erlendir fjölmiðlar hafa fjallað um rökræður um fjármál og efnahagsmál innan álitsgjafaelítunnar (e. punditocracy) um það hvort mjúk lending eða engin lending sé framundan í alþjóðlega hagkerfinu. Skilgreiningin á mjúkri lendingu er að hagvöxtur hægist án þess að efnahagssamdráttur verði samhliða því að verðbólga hjaðni niður í lágt og stöðugt bil. Í sviðsmynd engrar lendingar hægist ekki á hagvexti og verðbólgan veldur ennþá áhyggjum – annað hvort flöktandi og ekki alveg komin niður í markmið – eða þá að hún veldur áframhaldandi hækkunum og virkilegum vandræðum.

Munurinn skiptir máli, sérstaklega í alþjóðlegu samhengi. Þar sem seðlabankinn bandaríski verður að halda stýrivöxtum frekar háum (nálægt fimm, ekki níu) ef um enga lendingu er að ræða.

Harkaleg lending, að ekki sé nú talað um nauðlending þar sem sprauta þarf froðu á flugbrautina, er ekki til umræðu í alþjóðlegu samhengi. Enda þekkjast ekki tilfelli þar með verðbólgu yfir fimm prósentum samhliða hagvexti horfnum nánast niður í núllið. Nú hefur atvinnuleysi hérlendis einnig tvöfaldast, samhliða því sem verkföll eru hafin hjá hinu opinbera. Líklega hefur þurft ráðleggingu frá Liz Truss til að boða skyndilega til kosninga í þessháttar ástandi.

Næsta grein

Mest lesið
1
Samfélag

Tekjumissir við barneignir

2
Alþjóðamál

Evrópa þarf að standa saman

3
Grein

Ekki séns að þetta sé hægt – án staðla

4
Heimspeki

Tækniframfaratrú og veiklyndi mannsins

5
Leiðari

Allsherjar bylting þekkingar eða andlegt hrun vitsmuna

6
Máltækni

Gervigreindarbyltingin: Úr fleipum í framþróun

eldgos-bilamynd.original
Jarðvísindi 42. tbl.

Ljós­leið­ara­bylt­ing­in í nátt­úru­vár­vökt­un

Jarðskjálftamælingar hafa gjörbyltst á skömmum tíma með nýrri tækni, sem gerir nú mögulegt að nema hreyfingar jarðar af ótrúlegri nákvæmni í rauntíma og auka þannig öryggi í mati á fyrirboðum eldgosa.
Strandir 01
Heimspeki 42. tbl.

Tækni­fram­fara­trú og veik­lyndi manns­ins

Vaxandi áhrif gervigreindar draga fram gamlar hugmyndir um tækni, mennsku og sjálfræði sem vekja upp endurnýjaða heimspekilega og siðferðilega ígrundun.
_GSF1009
Atvinna 42. tbl.

Gervi­greind­ar­bylt­ing­in: Kost­uð af sér­fræð­ing­um en hag­nýtt af fyr­ir­tækj­um

Í nýrri könnun Visku kemur fram að sérfræðingar keyra gervigreindarbyltinguna áfram, fjármagna notkunina sjálfir og kalla eftir markvissri innleiðingu á vinnustöðum.
Halldór Jörgen
Gervigreind 42. tbl.

Gervi­greind­in mun aldrei koma í stað mann­legra tengsla

Ásgeir Brynjar Torfason ritstjóri ræðir við Halldór Jörgen Faurholt Olesen um gervigreind.

42225-Matrix-Red-Blue-Pill
Samfélag 42. tbl.

Sefj­un­ar­hag­kerf­ið og at­beini hönn­uða

Umbreytingarafl tækninnar birtist í mismunandi umgjörðum hagkerfisins, svo sem streymisveitu-, eftirlits-, hamfara- og anarkó-kapítalisma.
Sonar-festival
Listir 42. tbl.

Sköp­un skepnu sem skap­ar

Skapandi gervigreind umbreytir listsköpun svo að lögfræðin, siðfræðin, hugvísindin og listirnar hafa ærin verkefni fyrir höndum sem dregin eru upp með þremur ólíkum sviðsmyndum.
Skóli, menntun
Menntun 42. tbl.

Ný­sköp­un í þágu mennt­un­ar á tím­um örr­ar tækni­þró­un­ar

Ör tækniþróun kallar á endurnýjað menntakerfi þar sem menntatækni, rannsóknir og skýr stefna mætast til að tryggja gæði, aðgengi og ábyrga nýsköpun.
Umferð, Reykjavík
Tækni 42. tbl.

Gervi­greind mun um­breyta heim­in­um

Gervigreind þróast með fordæmalausum hraða og umbreytir þekkingarvinnu, vélmennum og innviðum. Samfélagslegar afleiðingar fela í sér kerfisleg úrlausnarefni og siðferðileg álitaefni.