USD 121,6
EUR 142 0,3%
GBP 163,3 0,1%
DKK 19,0 0,3%
SEK 12,9 0,1%
NOK 12,1 0,3%
CHF 153,4 0,8%
CAD 86,6 0,1%
JPY 0,8 0,6%
Stýrivextir 7,5%
Verðbólga 4,1%
Mannfjöldi 391.810
USD 121,6
EUR 142 0,3%
GBP 163,3 0,1%
DKK 19,0 0,3%
SEK 12,9 0,1%
NOK 12,1 0,3%
CHF 153,4 0,8%
CAD 86,6 0,1%
JPY 0,8 0,6%
Stýrivextir 7,5%
Verðbólga 4,1%
Mannfjöldi 391.810
Til baka

Aðrir sálmar

Traust, ör­yggi og ógn­ir

Lögmál réttarríkisins skipta máli alþjóðlega, í samfélaginu og fjármálakerfinu

Hæstiréttur
Mynd: Golli

Í vikunni féll sögulegur dómur um ógagnsæja samningsskilmála húsnæðislána sem voru ógiltir til þess að vernda neytendur í samræmi við evrópskan rétt á hinum sameiginlega innri markaði Evrópu. Í fyrra fögnuðum við þrjátíu ára afmæli samningsins um evrópska efnahagssvæðið. Íslenskir bankar nýttu sér með honum aðgengið að sparifé evrópsks almennings og fóru á vissan hátt hamförum innan Evrópu fyrir um tveimur áratugum með alvarlegum afleiðingum, sem hafði áhrif á reglusetningar síðan.

Nú virðist loks komið að því hérlendis að íslenskir neytendur njóti verndar samkvæmt Evróputilskipunum sem teknar hafa verið upp í samningnum. Til þess þurfti leiðbeinandi álit EFTA dómsstólsins og harðfylgi Neytendasamtakanna frá árinu 2019 og ferð alla leið upp til Hæstaréttar.

Afleiðingarnar fjárhagslega verða líklega aðeins um 5% af því sem reiknað hafði verið með í reikningsskilum bankans sem um ræðir og beðið er dóms í fleiri líkum málum. Afleiðingarnar verða þó einnig á gerð lánasamninga og neytendavernd sem getur verið erfitt að meta. Líklega standa bæði seðlabankastjóri og fjármálaráðherra í þakkarskuld við Hæstarétt að hafa ekki dæmt niðurstöðu sem hefði getað valdið tuttugu sinnum hærri kostnaði fyrir bankann með innspýtingu í endurgjöf til lántakenda að ígildi verðmætis einnar loðnuvertíðar og afleiddrar þenslu í hagkerfinu.

Sú fjölþáttakrísa (e. polycrisis) sem stendur yfir í heiminum felur meðal margs annars í sér ólíkar fjölþáttaógnir sem fjallað er um í forsíðugrein vikunnar. Þá er öryggi grundvallarinnviða eins og orkuvera mikilvægt en síðari grein vikunnar sem er framhald greinar frá síðustu viku um traust þar að lútandi.

Staða alþjóðlegra efnahagsmála er metin óljós á haustfundunum í Washington í vikunni. Þar spilar viðskiptastríðið sem Bandaríkjaforseti hóf fyrir hálfu ári síðan visst hlutverk. Stríðið sem hann hóf á heimavelli, með hermönnum á götum vissra borga, fær minni athygli en vert er að benda á umfjöllun í Lestinni á Rás 1 í vikunni um afleiðingar þess og umfjöllun tímaritsins Atlantic.