USD 126,5 -0,3%
EUR 148,4 -0,1%
GBP 169,3 -0,3%
DKK 19,9 -0,1%
SEK 13,6 -0,5%
NOK 12,5 -0,4%
CHF 159,0 -0,1%
CAD 92,0
JPY 0,8 -0,5%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
USD 126,5 -0,3%
EUR 148,4 -0,1%
GBP 169,3 -0,3%
DKK 19,9 -0,1%
SEK 13,6 -0,5%
NOK 12,5 -0,4%
CHF 159,0 -0,1%
CAD 92,0
JPY 0,8 -0,5%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
Til baka

Al­manna­hag­ur og lands­fram­leiðsla

Staða hagkerfisins hefur áhrif á kosningar, sem eru um helgina. Stýrivextir, húsnæðismál, atvinnuleysi og hagvöxtur eru þar mikilvægir þættir, auk þess sem landsframleiðsla mælir ekki.

Stýrivextir hafa byrjað að lækka, en þó aðeins um innan við einn tólfta hluta. Lítið ber þó á umræðu um það hvernig ætlun stjórnmálaflokkanna sé að vinna á verðbólgunni – sem allir vilja minnka – í snörpum aðdraganda kosninganna sem verða á morgun.

Ekki hefur heldur farið hátt í kosningabaráttu undanfarinna vikna yfirstandandi verkföll eða sú alvarlega staðreynd að atvinnuleysi tvöfaldaðist nýlega milli mánaða. Nema þá sem jákvæðar fréttir til kælingar hagkerfisins með von um minni verðbólgu. Enda var það meðvituð ákvörðun löggjafarvaldsins á tímabili fráfarandi ríkisstjórnar að láta seðlabanka ekki þurfa að taka tillit til atvinnustigsins í þeim nýjum lögum um bankann sem sett voru fyrir fimm árum.

Auk þess hefur lítið farið fyrir lausnum um hvernig bregðast eigi við húsnæðiskrísunni, sem var til umfjöllunar í haustblaði Vísbendingar – þó krísan sé vissulega nú loks viðurkennd, sem er skref en bæði of lítið og of seint. Margar greinar hafa verið skrifaðar um húsnæðismál á árinu og aftast í leiðara haustblaðsins er listi með tenglum.

Í öðrum sálmum síðustu viku nefndum við handbók um siðareglur fyrir ráðherra sem lesefni, líka fyrir þá sem ekki verða ráðherrar, til dæmis þingnefndaformenn, og embættismenn gætu líka haft gagn af. Áður hefur hér í vikuritinu verið fjallað um stjórnsýslulegan vanda stjórnarráðsins, líkt og lokaskýrsla umboðsmanns Alþingis fyrr í haust bar skýrt með sér.

Landsframleiðslan hefur vaxið mikið á kjörtímabili því sem nú endar. Sem er bæði sjálfsagt hafi hún fallið mikið, en einnig til vandræða vaxi hún of mikið – og ofvöxtur valdið útgjaldaþennslu.

Landsframleiðsla mælir líka ekki „heilsu barna, gæði menntunar þeirra eða gleðina í leiknum. Né heldur fegurð ljóðanna eða styrk hjónabandanna, né heldur gáfur í kosningakappræðum eða heilindi opinberra fulltrúa“ eins og Kennedy sagði árið 1968. Þetta á alveg jafn vel við nú og þá.

Næsta grein

Mest lesið
1
Samfélag

Tekjumissir við barneignir

2
Alþjóðamál

Evrópa þarf að standa saman

3
Grein

Ekki séns að þetta sé hægt – án staðla

4
Leiðari

Allsherjar bylting þekkingar eða andlegt hrun vitsmuna

5
Máltækni

Gervigreindarbyltingin: Úr fleipum í framþróun

6
Efnahagsmál

Efnahagslegur stöðugleiki og áfangar losunar fjármagnshafta

Skóli, menntun
Menntun 42. tbl.

Ný­sköp­un í þágu mennt­un­ar á tím­um örr­ar tækni­þró­un­ar

Ör tækniþróun kallar á endurnýjað menntakerfi þar sem menntatækni, rannsóknir og skýr stefna mætast til að tryggja gæði, aðgengi og ábyrga nýsköpun.
Umferð, Reykjavík
Tækni 42. tbl.

Gervi­greind mun um­breyta heim­in­um

Gervigreind þróast með fordæmalausum hraða og umbreytir þekkingarvinnu, vélmennum og innviðum. Samfélagslegar afleiðingar fela í sér kerfisleg úrlausnarefni og siðferðileg álitaefni.
Margrét Hugrún gervigreind
Mannfræði 42. tbl.

Úr buxna­vasa upp í him­in­hvolf

Áhrif tækniþróunarhraða á menningu og samfélög og mikilvægi stafrænnar mannfræði í nútímanum.
Háskólinn á Akureyri
Menntun 42. tbl.

Hlut­verk gervi­­­greind­ar á há­skóla­stigi

Frá Háskólanum á Akureyri: Gervigreind breytir forsendum menntunar og kallar á nýja hæfni, siðferðislega ígrundun og skýra ábyrgð þar sem mannleg dómgreind stýrir tækninni.

Daglegt líf
Máltækni 42. tbl.

Gervi­greind­ar­bylt­ing­in: Úr fleip­um í fram­þró­un

Uppbygging stórra mállíkana skapar áskoranir fyrir íslenska tungu. Tryggja þarf að gervigreind skilji fjölbreytt tungutak samfélagsins og styrkja þarf máltækni til framtíðar.
_GSF1019
Leiðari 42. tbl.

Alls­herj­ar bylt­ing þekk­ing­ar eða and­legt hrun vits­muna

Gervigreind er hér tekin til umfjöllunar í tólf greinum og einu viðtali út frá ólíkum sjónarhornum fræðimanna og sérfræðinga, velt er upp menningarlegum, tæknilegum og samfélagslegum áhrifum hennar, ógnunum, tækifærum og varanlegri umbreytingu daglegs lífs, vinnu, lista og menntunar.
Hanna Katrín Friðriksson
Gervigreind 42. tbl.

Ís­land áfram í far­ar­broddi

Ríkisstjórnin markar atvinnustefnu til að efla samkeppnishæfni atvinnulífsins og tryggja verðmætasköpun til framtíðar.
Úkraína
Alþjóðamál 41. tbl.

Evr­ópa þarf að standa sam­an