USD 127,9 1,1%
EUR 148,8 0,3%
GBP 170,3 0,6%
DKK 19,9 0,3%
SEK 13,6 0,1%
NOK 12,6 0,9%
CHF 158,6 -0,3%
CAD 92,3 0,4%
JPY 0,8 0,8%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
USD 127,9 1,1%
EUR 148,8 0,3%
GBP 170,3 0,6%
DKK 19,9 0,3%
SEK 13,6 0,1%
NOK 12,6 0,9%
CHF 158,6 -0,3%
CAD 92,3 0,4%
JPY 0,8 0,8%
Stýrivextir 7,2%
Verðbólga 3,7%
Mannfjöldi 393.160
Til baka

Stærð­fræði­leg stjórn­un

Samkeppni er nauðsynleg ef verslun og viðskipti eiga að blómstra. Til þess að svo verði þarf eftirlit og stjórnun sem virðir tölulegar upplýsingar og stærðfræðilegar staðreyndir. Annars losnum við ekki við hátt verðlag vegna fákeppninnar.

deilimynd-asgeirbrynjar

Guðmundur Finnbogason heimspekingur var höfundur að menntastefnu sem innleiddi lögbundna skólaskyldu hér árið 1907. Doktorsritgerð hans í sálfræði fjallaði síðar um samúðarskilninginn. En stjórnunarkenningar hans eru til umfjöllunar í forsíðugrein blaðs vikunnar. Þá er einnig rétt að bæta við að í fjölþættu og mikilvirtu þýðingarstarfi sínu þá sneri hann yfir á íslensku eina af fyrstu kennslubókunum í stærðfræði.

Nú rúmri öld síðar er vel hægt af mörgum ástæðum að hafa áhyggjur af stærðfræðilegri kunnáttu og almennu talnalæsi hérlendis. Til dæmis slær einn stærsti vefmiðill landsins því upp í vikunni að tvö af hverjum þremur nýjum störfum hér hafi myndast hjá hinu opinbera. Hið rétta er að það eru vel undir einu af hverjum þremur samkvæmt frétt á vef fjármálaráðuneytisins. Þarna er rúmlega tvöfaldur munur.

Samkeppnishæfni landsins versnar með lélegu talnalæsi og bágri stærðfræðikunnáttu. Stjórnun og stjórnsýsla sem byggir á röngum tölum getur heldur aldrei orðið góð. Stjórnendur fyrirtækja losna heldur ekki undan ábyrgð á sínum gjörðum við það að sleppa undan eftirliti. Það er ekki góð latína að svindla megi ef dómari sér ekki til, þó það þyki af sumum kanski stórmannlegt í fótbolta.

Hjákátlegt er því að heyra viðvarandi væl hagsmunasamtaka sem kvarta undan eftirliti. Einmitt þegar Samkeppniseftirlitið hefur upplýst um ólöglegt samráð tveggja helstu skipafélaga landsins er ekki skrítið að viðskiptavinir þess sæki sér skaðabætur. Væri hér sönn samkeppni þá myndu sektir og málshöfðanir leiða til rekstrarsamdráttar, jafnvel stöðvunar. Sem þá gæti skapað rými við bryggjukantana okkar til að taka til að mynda á móti Smyril Line frá Færeyjum og Maersk frá Danmörku sem sinnt gætu skipaflutningum til landsins af samkeppni og lækkað arfbundna verðbólgu fákeppninnar. Seinni grein vikunnar fjallar þó um aðrar siglingar og annað eftirlit.

Næsta grein

Mest lesið
1
Samfélag

Tekjumissir við barneignir

2
Alþjóðamál

Evrópa þarf að standa saman

3
Grein

Ekki séns að þetta sé hægt – án staðla

4
Leiðari

Allsherjar bylting þekkingar eða andlegt hrun vitsmuna

5
Umhverfi

Viðskipti í köldu norðri?

6
Efnahagsmál

Efnahagslegur stöðugleiki og áfangar losunar fjármagnshafta

Háskólinn á Akureyri
Menntun 42. tbl.

Hlut­verk gervi­­­greind­ar á há­skóla­stigi

Frá Háskólanum á Akureyri: Gervigreind breytir forsendum menntunar og kallar á nýja hæfni, siðferðislega ígrundun og skýra ábyrgð þar sem mannleg dómgreind stýrir tækninni.
Daglegt líf
Máltækni 42. tbl.

Gervi­greind­ar­bylt­ing­in: Úr fleip­um í fram­þró­un

Uppbygging stórra mállíkana skapar áskoranir fyrir íslenska tungu. Tryggja þarf að gervigreind skilji fjölbreytt tungutak samfélagsins og styrkja þarf máltækni til framtíðar.
_GSF1019
Leiðari 42. tbl.

Alls­herj­ar bylt­ing þekk­ing­ar eða and­legt hrun vits­muna

Gervigreind er hér tekin til umfjöllunar í tólf greinum og einu viðtali út frá ólíkum sjónarhornum fræðimanna og sérfræðinga, velt er upp menningarlegum, tæknilegum og samfélagslegum áhrifum hennar, ógnunum, tækifærum og varanlegri umbreytingu daglegs lífs, vinnu, lista og menntunar.
Hanna Katrín Friðriksson
Gervigreind 42. tbl.

Ís­land áfram í far­ar­broddi

Ríkisstjórnin markar atvinnustefnu til að efla samkeppnishæfni atvinnulífsins og tryggja verðmætasköpun til framtíðar.

Vetur
Efnahagsmál 41. tbl.

Efna­hags­leg­ur stöð­ug­leiki og áfang­ar los­un­ar fjár­magns­hafta

Úkraína
Alþjóðamál 41. tbl.

Evr­ópa þarf að standa sam­an

AFP__20240904__1230734230__v2__HighRes__TrumpSu.original
Aðrir sálmar 41. tbl.

Al­þjóð­leg óregla

Börn, barneignir, fjölskylda
Samfélag 40. tbl.

Tekju­miss­ir við barn­eign­ir

Konur hérlendis tapa miklum tekjum við barneignir samkvæmt nýlegri rannsókn